Bina Yönetim Sistemleri ve Akıllı Binalar / Hüseyin Bulgurcu

iv BÖLÜM-4 SÜRÜCÜLER (OPERATÖRLER) 4.1 GİRİŞ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91 4.2 ALTERNATİF AKIM (AC) MOTORLARI…………………………………………………………………………………………………… 91 4.2.1 Tarihçesi…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91 4.2.2 AC (Alternatif Akım) Motorun Çalışması …………………………………………………………………………………………. 91 4.2.3 AC Motorların Üstünlükleri …………………………………………………………………………………………………………….. 92 4.2.4 AC Motor Çeşitleri …………………………………………………………………………………………………………………………… 92 4.2.5 Tek Fazlı Asenkron Motorlar …………………………………………………………………………………………………………… 92 4.2.6 Yardımcı Sargılı Bir Fazlı Motorlar……………………………………………………………………………………………………. 92 4.2.7 AC Motorların Üstünlükleri………………………………………………………………………………………………………………. 93 4.2.8 AC İndüksiyon Motorunun Çalışması ………………………………………………………………………………………………. 93 4.2.9 Yardımcı Sargılı Motor Çalışma Prensibi (Tek Faz Motorlar İçin) ………………………………………………………. 93 4.2.10 Merkezkaç Anahtarı………………………………………………………………………………………………………………………. 93 4.2.11 Bir Fazlı Motorlarda Devir Ayarlamak ve Dönüş Yönü Değiştirmek…………………………………………………. 94 4.2.12 Kutup Sayısının Değiştirilmesi (Tek Faz Motorlar İçin) …………………………………………………………………… 94 4.2.13 Frekans Dönüştürücü (Hız Kontrol Cihazları) ile Bir Fazlı Motorun Devir Ayarı Yapılabilir mi?............ 94 4.3 ASENKRON MOTOR (İNDÜKSİYON MOTORU) ……………………………………………………………………………………. 94 4.3.1 Tek Fazlı Motor………………………………………………………………………………………………………………………………… 95 4.3.2 Üç Fazlı Motorlar ve Motor Kontrolü………………………………………………………………………………………………. 95 4.3.3 Üç Fazlı Motor Nasıl Çalışır?.................................................................................................................. 95 4.3.4 Bilezikli Motorlar (Rotoru Sargılı) …………………………………………………………………………………………………… 95 4.3.5 Etkili (İndüksiyon) Motorunun Çalışma Prensibi………………………………………………………………………………. 96 4.3.6 Yıldız Bağlı Motorlar ………………………………………………………………………………………………………………………. 96 4.3.7 Motorları Üçgen Bağlamak (Delta Tipi Bağlantı) ……………………………………………………………………………. 96 4.3.8 Asenkron Motorlarda (AC Motorlar) Hız Ayarı………………………………………………………………………………… 96 4.3.9 AC Motorlarda Devir (Hız)………………………………………………………………………………………………………………. 97 4.3.10 İki Devirli (Dahlender) Sargılı Motor Türleri…………………………………………………………………………………… 97 4.3.11 Çift Devirli Motorlar Nerelerde Kullanılır?.......................................................................................... 97 4.3.12 Tepkili (Repülsiyon) Motor……………………………………………………………………………………………………………… 97 4.3.1 3 Dahlender Sargılı (İki Devirli) Motorlar …………………………………………………………………………………………. 97 4.3.1 4 PAM Sargılı (İki Devirli) Motorlar …………………………………………………………………………………………………. 98 4.3.1 5 Çift Devirli Motorlar Nerelerde Kullanılır?.......................................................................................... 98 4.3.1 6 Rotoru Sargılı Olan Asenkron Motorlara Yol Vermek……………………………………………………………………… 98 4.4 DOĞRU AKIM MOTORLARI (MOMENT MOTORLARI) ………………………………………………………………………… 99 4.4.1 DC Motor Çalışma Prensipleri…………………………………………………………………………………………………………. 99 4.4.2 Doğru Akım Motorları (DC Motor Sistemleri) …………………………………………………………………………………. 100 4.4.3 DC Motorlar Nasıl Sürülür?................................................................................................................... 100 4.4.4 Fırçasız DC Motorların Avantajları……………………………………………………………………………………………………. 101 4.4.5 Fırçasız DC Motorların Dezavantajları………………………………………………………………………………………………. 101 4.4.6 Fırçasız Doğru Akım Motorları………………………………………………………………………………………………………… 101 4.4.7 Paralel (Şönt) Motorları Nasıl Çalışır?.................................................................................................... 101 4.4.8 Seri Motorlar…………………………………………………………………………………………………………………………………… 102 4.5 SERVO MOTORLAR……………………………………………………………………………………………………………………………… 103 4.5.1 Servo Motor Çeşitleri ………………………………………………………………………………………………………………………. 103 4.6 STEP (ADIM) MOTORLAR ……………………………………………………………………………………………………………………. 104 4.6.1 Step motor nedir? ……………………………………………………………………………………………………………………………. 104 4.6.2 Step Motorların Avantajları…………………………………………………………………………………………………………….. 105 4.6.3 Tipik Step Motorun Yapısı……………………………………………………………………………………………………………….. 105 4.6.4 Step Motorların Çalışma Prensibi……………………………………………………………………………………………………. 105 4.7 MOTOR SÜRÜCÜLERİ VE HIZ KONTROL CİHAZI YARDIMCI AKSESUARLARI………………………………………….. 105 4.7.1 İnverter Kavramı……………………………………………………………………………………………………………………………… 106 4.7.2 Eş Zamanlı Dönme Hızı…………………………………………………………………………………………………………………… 106 4.7.3 Kayma Faktörü Nedir?........................................................................................................................... 106 4.7.4 İndüksiyon Motorlarının Temel Karakteristikleri………………………………………………………………………………. 107 4.7.5 Motor Sürücü Kontrol Sistemleri………………………………………………………………………………………………………. 108 4.8 ELEKTRİKLİ SÜRÜCÜLER……………………………………………………………………………………………………………………… 108 4.9 PNÖMATİK SÜRÜCÜLER (OPERATÖRLER)…………………………………………………………………………………………….. 110 4.9.1 Pnömatik Sürücünün Yapısı………………………………………………………………………………………………………………. 110 4.9.2 Pnömatik Sürücünün Çalışması………………………………………………………………………………………………………… 110 4.10 HİDROLİK SÜRÜCÜLER………………………………………………………………………………………………………………………. 110 4.11 DAMPER OPERATÖRLERİ…………………………………………………………………………………………………………………… 111 4.11.1 Dişli–Kuyruklu Operatörler ……………………………………………………………………………………………………………. 111